‘Meester, ik heb deze week niet geoefend want het was vakantie’, ‘Wij zijn de hele week weg geweest dus ik heb niet kunnen oefenen’. Dit zijn zomaar een paar zinnen die je als gitaardocent kunt verwachten als leerlingen binnenkomen voor hun eerste gitaarles na een vakantie. Je vraagt je dan wel af in hoeverre leerlingen hun gitaarspel als een hobby beschouwen of meer als een verplichting.
En toch gaat het hier dan vaak om, over het algemeen, enthousiaste gitaarleerlingen. Leerlingen die vrolijk binnenkomen, heel actief deelnemen aan de lessen (die ze goed voorbereid hebben), en blij met hun nieuwe ‘huiswerk’ na de les weer naar huis gaan.
Als gitaardocent vind ik het niet zo heel erg als leerlingen eens een tijdje niet geoefend hebben. Maar ik vind het wel jammer want zij hebben door zo’n gitaarloze vakantie wel een nieuwe kans gemist om van hun gitaar te leren genieten.
Voor mij is een vakantie de ideale tijd om eens lekker alle aandacht aan de gitaar te besteden. Ik ben in de 50 jaar dat ik gitaar speel maar een enkele keer zonder gitaar op een vakantie geweest. Een dag niet gespeeld is een dag niet geleefd is een quote die op mij wel aardig van toepassing is. Ik kon in die gitaarloze vakanties altijd wel even een gitaar van iemand lenen. Of ik ging in een muziekwinkel ‘even een paar gitaren uitproberen’ enz. Het gitaristenbloed kruipt waar het niet gaan kan.
De redenen waarom je in een vakantie niet met je gitaar bezig zou kunnen zijn, draaien meestal niet om praktische zaken zoals ‘geen plek in de auto’ of anderszins, maar eerder om je persoonlijke visie omtrent de plaats die je gitaar in je leven inneemt en om de betekenis die je aan een vakantie geeft, of wilt geven.
Eerst iets over vakantie. Het woord ‘vakantie’ is afgeleid van het Latijnse ‘vacatio’ (= werkeloos), en heeft relaties met Latijnse woorden als vacuus (= hol, opengevallen) en vacuum (= leeg). Denk in dit verband ook maar aan woorden als ‘vacant’ en ‘vacature’. Kortom, de betekenis van vakantie is dat je niet daar bent waar je normaal gesproken actief aanwezig bent. Even een gezellig praatje maken met een collega tijdens werkuren zou je dus al een heel korte vakantie kunnen noemen. Maar dat is natuurlijk niet waar je aan denkt als je het over vakantie hebt. Dan heb je het over een langere periode dan een weekend dat je niet op je werk of op school aanwezig bent.
De essentie van een vakantie is om je te ontdoen van werk- of schoolstress. Om jezelf te resetten zodat je met nieuwe energie je dagelijkse bezigheden en verplichtingen weer kunt hervatten. Wel degelijk (mentaal en fysiek) tot rust komen dus.
Fysiek tot rust komen doe je door een goede nachtrust. Je lichaam is in staat om heel snel te herstellen na een inspanning. Mentaal tot rust komen doe je door iets anders te doen dan je gewend bent. Door je (tijdelijk) te concentreren op iets heel nieuws. Door je gedachtestromen en de daaraan gekoppelde activiteiten te doorbreken met een nieuwe impuls. Door iets op een andere manier te doen dan je gewend bent.
Hoe vier je dan vakantie met je gitaar? Door heel andere dingen te gaan doen dan je normaal met je gitaar doet. Ga eens onbekende stukken spelen. Componeer zelf een gitaarstuk. Volg een workshop improvisatie. Test de akoestiek uit van een ruimte waar je normaal nooit speelt, bijvoorbeeld een schuur of een kerk of de badkamer van je huis. Ga met anderen samenspelen. Speel stukken uit heel andere stijlperiodes of andere muziekstijlen. Organiseer met je vrienden een optreden voor familie en/of buurtbewoners in jullie huiskamer. Lees een boek over de geschiedenis van de gitaar.
Ga met je gitaar op pad de natuur in en speel eens voor een paar koeien in de wei of voor de dieren in het bos. Ietwat excentriek misschien, maar de keren dat ik bovenop een bergtop in de Alpen voor rondcirkelende monnikskap gieren speelde ervoer ik wel als een bijzondere ervaring. Die keer dat ik met mijn gitaar met een Spaanse schaapherder op pad ging in een Catalaanse woestenij leverde mij een dierbare herinnering op die mij niet meer afgenomen kan worden.
Je kunt ook eens een zomercursus volgen. De collega’s van de Utrechtse Gitaarschool en collega Peter van Elswijk organiseren iedere zomer leuke en inspirerende muziekvakanties in Frankrijk waarvoor je je kunt inschrijven.
En verder raad ik je natuurlijk aan om op je gemak rond te gaan neuzen in de winkel van Guitartown. Er staan veel nummers in de webwinkel zodat je wel iets van je gading kunt vinden.
En als je je gitaar echt niet mee kunt nemen en je gaat naar een gebied waar geen gitaarwinkels zijn, of waar je waarschijnlijk geen andere gitaristen zult tegenkomen? Bijvoorbeeld vanwege een rugzakvakantie naar Timboektoe, Siberië of Nepal? Waarschijnlijk heb je dan nog wel een mobieltje of iets anders bij je waarmee je mp3-tjes met gitaarmuziek kunt afspelen. Of waarmee je een e-boek kunt lezen over de gitaar of over gitaristen.
Al met al vormt een vakantie geen enkel probleem voor gitaar activiteiten, integendeel, het is de meest ideale tijd om je instrument beter te leren kennen. Om je op een nieuwe manier met je instrument te verbinden. Zo krijg je nieuwe energie, en overwin je eventuele fysieke of mentale blokkades.
Wanneer leerlingen vóór een vakantie aan mij vragen: ‘meester, heeft u nog tips voor in de vakantie?’ dan weet ik dat het met hen wel goed zal komen.